eHealth-monitor 2019: samen aan zet om e-health in zorg te optimaliseren

Kan de fysiotherapiebranche lering trekken uit de zevende eHealth-monitor die vorige maand verscheen? Het rapport concludeerde dat medisch deskundigen behoefte hebben aan een digitale transformatie waarbij zorgprocessen en e-healthtechnologie op elkaar worden afgestemd.

De kennisorganisaties voor digitale informatie-uitwisseling in de zorg (Nictiz) en het Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg (Nivel) vroegen zo’n 3.500 zorggebruikers en circa 1.150 zorgprofessionals onder meer naar de noodzaak en meerwaarde van e-healthtoepassingen. onder de zorgprofessionals waren geen fysiotherapeuten. Toch zijn er wel degelijk interessante uitkomsten voor onze branche. Immers: technisch is e-health flink geëvolueerd – het aanbod is hoog en de resultaten veelbelovend voor zowel patiënt als zorgprofessional (zo ook in de fysiotherapiebranche). Het gebruik ervan blijft echter achter.

De eHealth-monitor 2019 en zijn betekenis voor de fysiotherapie

De 5 onderzoeksonderwerpen uit de eHealth-monitor behandelen we graag in het licht van de fysiotherapie.

1. Noodzaak en meerwaarde
De medische zorgverleners in het rapport zijn veelal positief over het gebruik van e-health, omdat een groot deel van de artsen en verpleegkundigen (59-81 procent) verwacht dat e-health kan leiden tot een verlaging van de werkdruk en de hoge administratielasten. Tot zover geen verrassingen: ook in de fysiotherapiebranche zijn veel technologische innovaties (meer dan dat er daadwerkelijk toegepast worden). Allen met de insteek dat ze werkdruk kunnen verlagen. Wel lijkt het dat fysiotherapeuten, net als de medici, nog wat afwachtend zijn met de implementatie ervan.

2. Online inzage in medische gegevens
Ruim 80 procent van de ziekenhuizen heeft nu een online patiëntenportaal en ruim 70 procent van de verpleegkundigen werkt daar al mee. Dat het vanaf 1 juli 2020 wettelijk verplicht is om mensen digitaal inzage te geven in de persoonlijke medische gegevens zal uiteraard bijdragen aan deze stijging. Ook fysiotherapeuten moeten zich hierop goed voorbereiden. Voor bewijsvoering in verzekeringskwesties en ziektewet kunnen cliënten hun gegevens opvragen. Kijk goed hoe je dit kunt faciliteren – met inachtneming van privacy en AVG-richtlijnen.

Overweeg je een online patiëntenportaal? Het rapport adviseert om tijd en geld vrij te maken om te verdiepen in zo’n systeem en de mogelijkheden. Namelijk: ervaring met online inzage is essentieel om de voordelen van het online patiëntportaal in te zien (artsen die al aan ‘online inzage’ deden, benoemden vaker positieve effecten dan de artsen zonder ervaring). Een andere aanbeveling is om het portaal te verrijken met verdere patiëntgerichte informatie en links naar betrouwbare websites zoals Thuisarts.nl. Zo krijgen zorggebruikers één centrale plek waar voor hen relevante informatie wordt aangeboden.

3. Zelfmanagement en telemonitoring
Waarschijnlijk het belangrijkste punt voor de fysiotherapeut, want hier valt nog winst te behalen. Door zelfstandige metingen en gegevensmonitoring op afstand kunnen patiënten de voortgang van hun ziektebeeld volgen en krijgen zij inzicht in het effect van hun gedrag op hun ziekte. Een groeiende groep (40%) van mensen met een chronische aandoening geeft aan digitaal gezondheidsgegevens bij te houden. 59 tot 80% van de zorgprofessionals ervaren dat apps goed helpen om de patiënt meer inzicht in de gezondheid en de specifieke behandeling te geven. Ook telemonitoring wordt als zinvol genoemd. Het verbetert de zelfredzaamheid van patiënten en komt de kwaliteit van zorg ten goede doordat  het verlenen van ‘onnodige zorg’ kan worden voorkomen.

4. Begeleiding en ondersteuning op afstand
Met name beeldbellen kan volgens de ondervraagde zorgprofessionals bijdragen aan het verlagen van de werkdruk. In de monitor wordt bovendien het onderzoek van Tates e.a. aangehaald (2017, The Effect of Screen-to-Screen Versus Face-to-Face Consultation on Doctor-Patiënt Communication: An Experimental Study with Simulated Patiënts) waaruit blijkt dat de kwaliteit van communicatie en de relatie tussen arts en zorgontvanger niet significant verschilde tussen video- en face-to-face consulten.

5. Elektronische gegevensuitwisseling
Er is geen urgentie voor elektronische gegevensuitwisseling in onze branche. Fysiotherapiepraktijken wisselen sowieso geen dossiers uit als een client overstapt naar een andere praktijk. Tegelijkertijd kunnen we wel verwachten dat mensen hun eigen gegevens vaker op gaan vragen – zie ook punt 3. Het is ook meer dan logisch dat de client, die steeds meer eigen regie neemt over het zorgtraject, voor een compleet overzicht zorgt als hij bij een nieuwe zorgverlener start.

Conclusie: eHealth-monitor 2019 en de fysiotherapie

Bovenstaande punten laten een voorzichtige, maar algemene tendens zien: zowel zorgverleners als zorggebruikers zijn na een eerste kennismaking met elektronische hulpmiddelen enthousiast over de mogelijkheden. Voor de fysiotherapie is een eerste winst te behalen met het opzetten van een app binnen de praktijk, waarmee zelfredzaamheid gestimuleerd kan worden, monitoring op afstand mogelijk is en waarin de eigen gezondheidsgegevens door een gebruiker kunnen worden ingezien. Helemaal met de toenemende vergrijzing en daarmee de toename van complexere casussen.

Download eHealth-monitor 2019 in zijn geheel

Over Kirsten
Waar staat de fysiotherapeut in deze wereld vol beweging?
Kirsten duikt in trends en veranderingen en hun betekenis
voor de praktijk van vandaag en de toekomst.