Met de introductie van ChatGPT werden de mogelijkheden van Artificial Intelligence (AI) beschikbaar voor het grote publiek. Ook professionals proberen het: ChatGPT is bijvoorbeeld een handig hulpmiddel om stukken te schrijven of informatie op te zoeken. Maar deze chatfunctie is lang niet de enige mogelijkheid van AI. Zo komen er steeds meer AI-tools voor fysiotherapeuten en andere zorgprofessionals. En hoewel de ontwikkeling van de meeste tools nog in de kinderschoenen staat, is het goed om te weten wat er speelt. In dit artikel lees je hoe AI jou als fysiotherapeut kan helpen, waar je rekening mee moet houden en welke tools er al beschikbaar zijn. 

 

Hoe kan AI de fysiotherapeut helpen?

Artificial Intelligence kan je werk als fysiotherapeut makkelijker maken. Start bijvoorbeeld met een datagedreven diagnose en een geautomatiseerde bewegingsanalyse. Of verrijk de behandeling met slimme software. Nieuwsgierig naar de mogelijkheden? Hieronder leggen we per categorie uit wat het je op kan leveren en waar je rekening mee moet houden.

 

Diagnosticeren

Machine learning algoritmen zijn in staat om razendsnel patiëntendata te analyseren. Volgens dit artikel zijn er wel tien manieren hoe AI kan helpen bij het stellen van diagnoses. Het maakt niet uit hoeveel data dat is: van de medische geschiedenis tot huidige symptomen, testresultaten en ingevulde vragenlijsten. AI kan het allemaal aan. Door de data te analyseren kan het algoritme mogelijke diagnoses geven. Handig voor een snelle second opinion of een denkrichting waar je zelf nog niet op was gekomen. 
Op dit moment lopen er voornamelijk veel onderzoeken naar kunstmatige intelligentie in de zorg. Langzaam komen de eerste toepassingen in Nederland beschikbaar. Een van die toepassingen is Skully Care: een app om afgeplatte babyhoofdjes te meten. Bij deze app krijgt de baby een muts op, maakt de fysiotherapeut een foto en berekent de app in een paar minuten de ernst van de afplatting. In dit interview vertelt ondernemer Freek Noz de details.

Maar de meeste technologie is nog niet zo ver dat we het blind kunnen toepassen. Want alleen kijken naar data, levert een beperkt beeld op. Belangrijke informatie krijg je vaak tijdens de gesprekken: je hoort belangrijke details over iemands situatie of leest de emotie in iemands ogen. En zelfs al zou machine learning dat soort informatie in de toekomst kunnen zien, dan nog is het de vraag of patiënten zich open zullen stellen voor deze technologie.

 

 

Zelfdiagnose

Daarnaast ontstaat er een markt voor zelfdiagnose. Mensen gebruiken dan een app om te achterhalen of hun klachten ernstig zijn en of ze naar een dokter of fysiotherapeut moeten. Een fysiotherapeutische app die al ver is in deze ontwikkeling, is Trackactive Pro. Dat is een AI-app waarmee patiënten thuis hun klachten kunnen beoordelen en beheren. De app gebruikt een chatbot en kunstmatige intelligentie om de klachten te diagnosticeren en oefenprogramma’s aan te bieden. Zo heeft de patiënt als het ware altijd advies bij de hand. 

Het kan de werkdruk bij de fysiotherapeut wegnemen, omdat sommige mensen de klachten thuis oplossen. Maar als de patiënt de vragen van de chatbot verkeert interpreteert of de aangeboden oefeningen verkeerd uitvoert, kan dat tot ongewenste gevolgen leiden.

 

Bewegingsanalyse

Naast software voor diagnosticeren zijn er programma’s die bewegingsanalyses kunnen doen (zogeheten motion analysis software). Deze programma’s combineren videotechnieken en algoritmes om bewegingen van patiënten te volgen en te analyseren. Het programma let bijvoorbeeld op iemands houding, de reikwijdte van de armen, de stabiliteit tijdens het lopen enzovoorts. Alle bevindingen worden samengevat in een bewegingsrapport. Sommige software (zoals Dartfish) maakt het mogelijk om patiëntgegevens te annoteren, te labelen en te vergelijken. Zo wordt het makkelijker om iemands voortgang te volgen en de behandeling aan te passen. 

Ook voor deze toepassingen geldt: gebruik de informatie om ervan te leren, maar blijf kritisch. Machine learning (het woord zegt het al) leert constant van data die het verwerkt. Hoe meer data er verwerkt wordt, hoe nauwkeuriger de uitkomsten zullen zijn. In het begin moet het algoritme nog leren om rekening te houden met factoren zoals lengte, gewicht, leeftijd enzovoorts. En het algoritme wordt bijgestuurd doordat mensen aangeven dat iets ‘fout’ is. Dus helaas kan de meeste software nu nog geen foutloze bewegingsanalyse doen.

 

Virtuele revalidatiesoftware

Virtual Reality (VR), sensortechnologie en Augmented Reality (AR) worden steeds vaker gebruikt. Op dit moment vooral bij het revalideren. Want in je eigen oefenzaal kun je elke ruimte simuleren die je maar wilt. Je kunt ouderen op de loopband bijvoorbeeld in een virtuele bosrijke omgeving neerzetten. En voor kinderen werkt het beter om een spelletje te spelen dan om ‘gewoon oefeningen’ te doen. Ben je benieuwd wat er allemaal mogelijk is? In dit interview vertelt expert Stefan Vogelzang over de mogelijkheden van AR en VR in de zorg.

Fysiotherapeuten die al met virtuele revalidatiesoftware werken, merken dat nog niet alle patiënten eraan toe zijn. Maar er is nog een probleem: het ontwikkelen van de software kost veel tijd en geld. Nog lang niet alle goede ideeën worden omgezet in een bruikbaar en betaalbaar product. We verwachten dat het nog wel even duurt voordat alle fysiotherapeuten en patiënten toegang kunnen krijgen tot virtuele (revalidatie)software.

 

Andere AI-tools voor fysiotherapeuten

Wil je alvast beginnen met AI? Hieronder een overzicht van drie tools die nu al worden gebruikt door fysiotherapeuten en andere zorgprofessionals.

• Kinetisense: Kinetisense biedt meerdere applicaties die gebruikmaken van technologieën zoals AI. Op hun Engelstalige website zie je apps in de volgende categorieën: de fysiotherapeutische behandeling, het voorkomen van blessures, een betere zithouding op het werk, bewegingsanalyses, het automatisch beoordelen van (hard)lopen en het screenen van functionele bewegingen.
• BioMind: Biomind is een award-winnend bedrijf dat ondersteunende oplossingen voor de gezondheidszorg biedt, op basis van AI en machine learning. Hun doel is om de expertise in de gezondheidszorg op te schalen met behulp van AI. Dat doen ze in samenwerking met techbedrijven en universiteiten wereldwijd. Op deze pagina zie je per lichaamsdeel welke onderzoeken en applicaties ze al hebben.
• Vic.ai: Vic.ai is een AI-gedreven platform voor je boekhouding. Het automatiseert administratieve taken zoals de factuurverwerking en geeft inzicht in financiële prestaties. Door zo’n tool te gebruiken, ben je minder tijd kwijt aan administratie. Daardoor blijft er meer tijd over voor de patiëntenzorg. Vic.ai is er niet uitsluitend voor fysiotherapeuten, maar voor iedereen die veel administratie moet doen.

 

AI is nu alleen nog maar een hulpmiddel

Op dit moment raden we aan om AI uitsluitend als hulpmiddel te gebruiken. De technologie heeft geen medisch beoordelingsvermogen en is niet empathisch, tactisch of creatief. Daarnaast moet je rekening houden met privacy. Wat vindt de patiënt er bijvoorbeeld van dat zijn data in een grote database vergeleken wordt met de data van andere patiënten? 

Daarnaast roept het gebruik van AI vragen op over verantwoordelijkheid en risico’s. Want wiens schuld is het bijvoorbeeld als de software een verkeerde diagnose heeft gesteld? Bij degene die de tool aanschafte, degene die de data verstrekte, degene die AI de opdracht gaf of de fysiotherapeut die de diagnose goedgekeurd heeft? 

Samengevat biedt Artificial Intelligence veel kansen voor de fysiotherapie. Tegelijkertijd zijn zowel de technologie als de wetgeving er anno 2023 nog niet klaar voor om het grootschalig in te zetten.