Coronabehandeling in de fysiotherapiepraktijk: longfysiotherapie en oefentherapie

Er wordt steeds meer bekend over de effecten van corona op het menselijk lichaam. Naast de fysieke klachten van conditie- en spierkrachtverlies van onder meer de ademhalingsspieren, rapporteren ex-patiënten ook algehele vermoeidheid, pijnlijke gewrichten en verminderde balans. Longfysiotherapie, oftewel het aanleren van ademhalingstechnieken en ‘krachttrainen’ van de longen vormt in combinatie met oefentherapie de behandelbasis voor mensen die herstellen van corona. 

Longfysiotherapie kennen we al voor chronische longziekten zoals astma en COPD. Door corona komt de behandelmethode echter in een stroomversnelling: de vraag is zienderogen toegenomen. Niet gek, want het is goed denkbaar dat de ‘corona-therapie’ een blijvertje in het aanbod van de fysiotherapeut is.

Aantasting van longweefsel, spieren en conditie

Corona veroorzaakt littekens in het longweefsel. De longen verliezen daardoor aan elasticiteit, waardoor zuurstofopname minder efficiënt is en ademhalen meer energie kost. Door het langdurig inactief zijn, nemen spiermassa en conditie bij coronapatiënten ook af. In maart verscheen een  behandeladvies van Radboudumc en wordt aangeraden zo snel mogelijk te starten met fysiotherapie voor opbouw van kracht, conditie en longcapaciteit – al dan niet met fysiotherapie op afstand als de corona-besmetting nog groot is.

Als longfysiotherapeut, corona-fysiotherapeut worden

Chronisch Zorgnet heeft een e-learningmodule Corona-fysiotherapie voor longfysiotherapeuten opgestart. Voorwaarde voor deelname training is dat de longfysiotherapeut een mini-netwerk vormt met diëtist, ergotherapeut en huisarts in de woonomgeving van de patiënt. De getrainde longfysiotherapeuten worden zichtbaar als corona-fysiotherapeut in de Zorgzoeker, waar zij gevonden kunnen worden door patiënten. 

Ademhalingsoefeningen POWERbreathe

Onderdeel van het trainen van de ademhalingsspieren kan de POWERbreathe zijn. Door het apparaat in de mond te plaatsen en enkele keren krachtig in te ademen, train je door de weerstand die het apparaat geeft het middenrif en de tussenribspieren.

Om als fysiotherapeut in te schatten hoe zwak of sterk de respiratoire spieren zijn en welke weerstand nodig is om de ademtraining zo effectief mogelijk te laten zijn, is een monddrukmeting (volgens de officiële ERS/ATS-richtlijnen) ingebouwd. Naast de testwaarde geeft het apparaat ook de voorspelde ‘normwaarde’ voor de patiënt. De fysiotherapeut kan bij de wekelijkse behandeling op de praktijk de weerstand opnieuw meten en eventueel verhogen. Met de instructies en een trainingsschema kan de patiënt dagelijks thuis aan de slag.

Voorlichting over coronafysiotherapie van groot belang

‘Veel coronapatiënten lopen speciale fysiotherapie mis’ kopt het AD op 17 juni. Waar ziekenhuizen hun patiënten in het kader van nazorg gelukkig vaak wél doorverwijzen, weten ex-coronapatiënten die thuis ziek zijn geweest vaak niet dat zij voor een gespecialiseerde behandeling terecht kunnen bij de fysiotherapeut. Daar ligt dus een kans voor de fysiotherapeut, in zowel voorlichting en marketing naar buiten toe, als in het aanhalen van de contacten met huisartsen en ziekenhuizen die kunnen doorverwijzen.

De KNGF lanceerde om deze reden een landelijke publiekscampagne met de oproep aan elke verwijzer en ex-patiënt om de fysiotherapeut in te schakelen: https://youtu.be/NstO6kKk4Jgn   

Tips voor coronabehandeling:

• Videoconsulten bieden in een vroege fase uitkomst (Video: zo maak je een consult op afstand motiverend en effectief)
• Richt oefentherapie in op conditie, kracht en balans
• Volg verdiepende training over corona-fysiotherapie via Chronisch Zorgnet
  (alleen voor longfysiotherapeuten, je hoeft geen lid te zijn van Chronisch Zorgnet)
• Maken de resultaten van ademspiertraining meetbaar met POWERbreathe
• Communiceer actief het belang van fysiotherapie na corona in marketing en in het zorgnetwerk