Cholesterol: bouwsteen van het lichaam of risicofactor?

Je hebt vast wel eens gehoord dat cholesterol slecht voor je zou zijn. Teveel cholesterol is inderdaad niet goed voor je, maar je hoeft niet ineens te stoppen met het eten van eieren of andere voedingsmiddelen waar cholesterol in zit.

Sterker nog, cholesterol is heel belangrijke vetachtige stof dat het lichaam nodig heeft om goed te functioneren! Je lichaam maakt het overgrote deel van cholesterol aan in de lever. Een kleine hoeveelheid cholesterol krijg je daarnaast via voeding binnen.

Cholesterol werkt in feite als een bandenplakmiddel. In onze aderen ontstaan op een gegeven moment ontstekingen. Deze ontstekingen moeten vervolgens gerepareerd worden en daar speelt cholesterol een heel belangrijke rol in. Ook wanneer je intensief hebt gesport gaat cholesterol aan het werk om te zorgen dat je spieren weer herstellen. We zien daarom steeds vaker dat cholesterol onderdeel is van het behandelplan van een fysiotherapeut.

Het hebben van cholesterol is dus goed. Het probleem ontstaat echter wanneer er teveel cholesterol is dat opgehoopt blijft in de vaatwand. Dit zorgt voor een vernauwing wat bloed en zuurstoftoevoer verslechterd. Dit zorgt voor bijvoorbeeld het hebben van etalagebenen, sneller moe worden of andere doorbloedingsklachten.

Naast dat cholesterol spieren helpt te herstellen is een teveel aan cholesterol van grote invloed op je algemene fitheid en bewegelijkheid. Het is ook een risicofactor voor bijvoorbeeld het ontstaan van peesklachten, en is het van invloed op de genezing van die klachten.

Kortom het is dus belangrijk om rekening te houden met cholesterol als fysiotherapeut.

Wat is nu waar over Cholesterol?

Er wordt veel geschreven over cholesterol, maar wat is waar en niet waar?

1. Cholesterol is belangrijk voor ons lichaam en wordt aangemaakt in de lever. In feite is cholesterol de bouwsteen voor lichaamscellen, hormonen en zelfs de aanmaak van vitamine D. Zonder deze stof kan ons lichaam niet werken en niet overleven. Hoog cholesterol is dus niet de primaire oorzaak van hart- en vaatziekten.
2. Inmiddels is er uit belangrijke wetenschappelijke onderzoeken gebleken dat alle hart- en vaatziekten met een ontsteking van de vaatwand beginnen. (1) Wanneer er ontstekingen plaatsvinden, produceert ons lichaam meer cholesterol om de aangetaste cellen te herstellen.
3. Het zogenoemde ‘slechte cholesterol’ LDL is eigenlijk vitaal om beschadigingen in weefsels te herstellen. Maar te veel LDL-cholesterol kan zich nestelen in de aderen waardoor er blokkades kunnen op- treden met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Dit staat bekend als slagaderverkalking (arteriosclerose).
4. Echter is een verhoogde productie van cholesterol niet de oorspronkelijke oorzaak van hart- en vaatziekten. Middelen die de productie van cholesterol verlagen, verstoren een natuurlijk herstelproces van het lichaam. Cholesterol verlagen is dus niet de sleutel.
5. Om je lichaam te beschermen tegen hart- en vaatziekten moet je dus de kern van het probleem aanpakken, namelijk de ontstekingen. Door ontstekingen te stoppen en te voorkomen zorg je voor een gebalanceerde productie van cholesterol en dat betekent het hebben van schone aderen.

Is er ook zoiets als laag cholesterol?

De mens heeft weinig cholesterol nodig om cellen, hormonen en gal te maken. Het lichaam maakt cholesterol aan in de lever. Normaal gesproken maakt het lichaam precies genoeg cholesterol aan. Er is geen absolute grens voor een te laag cholesterol.

Een laag cholesterolgehalte is bijna altijd onschuldig. Er zijn geen aanwijzingen uit wetenschappelijke onderzoeken dat het cholesterolgehalte te laag kan worden. Of dat er gezondheidsrisico’s aan verbonden zijn.

Cholesterol als onderdeel van de behandeling

Veertien procent van de jongens en zeventien procent van de meisjes tussen de vier en vijftien jaar heeft overgewicht. Overgewicht op jonge leeftijd verhoogt het risico op fysieke problemen zoals rugklachten, blessures, pijnlijke gewrichten, vermoeidheid, maar ook verhoogd cholesterol.

Patiënten komen met deze klachten, blessures en de fysieke problemen die ermee gepaard gaan terecht bij een fysiotherapeut. Het komt daarom steeds vaker voor dat fysiotherapeuten het cholesterol meten om zo één factor van deze problemen aan te kaarten en gericht het risico te elimineren om de klachten te verhelpen en te voorkomen dat nieuwe klachten kunnen ontstaan.

Hoe kan je het cholesterol meten?

Je kan het cholesterolgehalte meten met een bloedtest. Uit die test komen verschillende cholesterolwaarden. Deze waarden zeggen iets over je risico op hart- en vaatziekten. Daarnaast kijkt de arts ook naar andere risicofactoren, zoals een hoge bloeddruk, roken, overgewicht en diabetes. Het meten van je cholesterol kan iedereen laten doen bij een huisarts of apotheek.

Alleen geven zij vaak een totaalwaarde van het cholesterolgehalte in het bloed. In een Health Check van 30 minuten meten fysiotherapeuten verschillende risicofactoren, waaronder cholesterol. Op basis van de uitslag geven zij gericht advies om de gezondheid te verbeteren. Wanneer dan alleen het totaal cholesterol gemeten wordt en de overige waarden onbekend zijn kan dit vaak een vertekend beeld geven. Dit maakt de behandeling minder effectief.

Fysiotherapie bij cholesterolklachten

Bij een ‘’verhoogd’’ cholesterol heeft men verschillende manieren om het weer op een gezond peil te krijgen. Het is echter wel belangrijk dat je het juiste advies inwint voor jouw situatie. Een huisarts kan je cholesterol vaststellen en je advies geven, maar biedt geen begeleiding in het behalen van je doelen.

De oplossing hiervoor blijkt voor velen het inschakelen van een fysiotherapeut. De fysiotherapeut doet een lichamelijk onderzoek, stelt een behandelplan op en bespreekt dat met de patiënt. Vele meten alleen het totale cholesterol als uitgangspunt aan het begin van de eerste behandeling en het einde van de laatste behandeling. Maar niet alle cholesterol is verantwoordelijke voor de lichamelijke klachten. Het is daarom veel verstandiger om alle 5 de waarden te meten.

Wat zijn alle Cholesterolwaarden?

De 5 verschillende cholesterolwaarden hebben allemaal een verschillende betekenis.

Totaal Cholesterol: Het totaal cholesterol is een optelling van enkele typen vetten, namelijk het LDL cholesterol plus de triglyceriden plus het HDL cholesterol. Een cholesterolgehalte lager dan 5,0 mmol/l is wenselijk. Een cholesterolgehalte boven de 8,0 mmol/l is sterk verhoogd.

LDL-cholesterol: Het LDL-cholesterol wordt ook wel de slechte cholesterol genoemd. De functie van LDL is transport van cholesterol naar de weefsels en cellen, zodat het cholesterol haar functies kan uitoefenen. Hoge waarden betekent dat er teveel cholesterol blijft plakken. Daarom moet deze waarde zo laag mogelijk zijn. De gewenste waarde voor het LDL is 2,5 mmol/l of lager.

HDL-cholesterol: Het HDL-cholesterol is het goede cholesterol, want het helpt bij het opruimen van de cholesterol uit het bloed. Een hoger HDL is dus beter. Hiervoor geldt geen streefwaarde. Een HDL van meer dan 1,0 mmol/l voor mannen en meer dan 1,2 mmol/l voor vrouwen wijst op een lager risico op hart- en vaatziekten.

Triglyceriden: Triglyceriden zijn vetten in het bloed die door het lichaam als energiebron gebruikt worden. Als uw triglyceriden verhoogd zijn, kan dit het proces van aderverkalking versnellen. Voor het triglyceridengehalte geldt geen streefwaarde. Een waarde lager dan 1,7 mmol/l wijst op een lager risico op hart- en vaatziekten.

Cholesterol ratio: Je cholesterol ratio onthult in hoeverre je cholesterol uit ‘’goede’’ HDL-cholesterol bestaat; het ontdekken hiervan is dus een goede manier om uit te vinden of het verstandig is om je voeding en leefstijl aan te passen. Om je cholesterol ratio te berekenen, wordt je totale cholesterolwaarde door je HDL-cholesterolwaarde gedeeld.

Hoe interpreteer je de resultaten van de cholesterolmeting?

Vergelijk nooit het totaal cholesterol, dit is nietszeggend. Laat ook nooit een meting waarbij naar alle waardes is gekeken vergelijken met een meting waarbij alleen gekeken is naar het totaal cholesterol. Bekijk altijd de totale cholesterol in relatie tot óf HDL óf LDL. Een totaalcholesterol van 7 met een HDL van 3 en een LDL van 4; daar is helemaal niks mis mee. Sterker nog, dat is vele malen gezonder dan een totaalcholesterol van 5 met een HDL van 0,5 en een LDL van 4,5.

Met de resultaten van de verschillende waarden kan een fysiotherapeut een goed op maat gemaakt plan maken voor een patiënt. Dit plan is uniek voor elke patiënt heeft daardoor het meeste kans op het gewenste resultaat en het elimineren van de risicofactor(en). Het is wel belangrijk om de patiënten te laten weten dat zij verantwoordelijk zijn voor hun eigen genezing.

De fysiotherapeut speelt hierbij een ondersteunende rol. Het meten van de waarde verschaft ook een visuele weergave uitgedrukt in cijfers hoeveel werk een patiënt moet verzetten en hoe zijn voortgang eruitziet. Dit wordt voor vele patiënten als motiverend ervaren. Het gebruiken van een thuismeter is de ideale wijze voor zowel fysiotherapeuten als patiënten om nauwkeurig de cholesterolwaarden te meten en hiermee de voortgang bij te houden en de cholesterolwaarden onder controle te krijgen.

 

Meten met de Mission 3-in-1 Cholesterolmeter

Cholesterol meten bij de huisarts of apotheek is vaak omslachtig. Het zelf kunnen meten biedt dan uitkomst. Dat kan met cholesterolmeters zoals de Mission 3-in-1 Cholesterolmeter. Deze meter bied je de mogelijkheid om in je praktijk het cholesterol te meten. Met een paar druppels bloed en een paar seconden van uw tijd kun je alle cholesterolwaarden meten met de nauwkeurigheid van een laboratoriumonderzoek.

De Mission 3-in-1 wordt nu geleverd met glazen capillairen waardoor de opname van bloed gemakkelijker is en de verschillende waarden daardoor sneller berekend kunnen worden. De cholesterolmeter van Mission is de enige meter op de markt die nauwkeurig het Totaal Cholesterol, HDL, LDL, Triglyceriden en Cholesterol Ratio meet met één teststrip.

Daarnaast bevat het doosje van 5 test strips nu alles voor het meten van je cholesterol. In het doosje zitten nu 5 test strips, 5 glazen capillairen (voor betere bloedopname) en 5 lancetten.

Met de Mission 3-in-1 Cholesterolmeter kan iemand alle 5 waarden meten met een enkele strip. Dit is met veel thuismeters niet het geval. Deze meten 1 waarde per strip. Als je regelmatig het cholesterol wilt meten, lopen het aantal nodige strips en de kosten hiervan op. Dat kan je jezelf besparen met de Mission 3-in-1 Cholesterolmeter.

Waar moet je op letten.

Hoge HDL-waardes geven een hoog totaalcholesterol. Hoge LDL-waardes geven ook een hoog totaalcholesterol. Maar HDL is juist goed, en LDL is juist slecht. Zou je nu alleen uitgaan van de totale cholesterolwaarden dan kun je de plank behoorlijk misslaan.

Probeer altijd het totaalcholesterol én HDL of het totaalcholesterol én LDL te laten meten. Dat zegt tenminste iets. De verhouding HDL – LDL zegt meer dan de hoogte van de totaalcholesterol. Referentiewaardes zijn niet meer dan een indicatiegrootheid en geven niet aan wat voor een bepaald persoon echt specifiek optimaal is.

Referentiewaarden van Cholesterol

HDL moet hoger zijn dan 1 mmol/ltr (bij volwassenen tot 60 jaar). LDL moet lager zijn dan 4 mmol/ltr (bij volwassenen tot 60 jaar). De totaalcholesterol moet lager zijn dan 5,2 mmol/ltr. Ouder dan 60 jaar jaar moet het totaalcholesterol lager zijn dan 8,3 mmol/ltr. De ideale verhouding HDL- LDL is 1:4 (LDL is niet meer dan vier keer zo hoog dan HDL).

Referentiewaardes verhoogd: Bij een totaalcholesterol hoger dan 6,3 wordt gesproken over verhoogde waardes. Dit is ook het geval als de LDL-waardes meer dan 4x zo hoog zijn dan de HDL-waardes of de triglyceride waardes zijn hoger dan 2,30 mmol/ltr.

Te lage waardes: Onderzoek toont aan dat mensen met een te lage cholesterolspiegel vaker leiden aan depressies of agressies. Bovendien is zijn te lage cholesterolwaardes vele malen schadelijker dan te hoge cholesterolwaardes.

Zolang de verhouding LDL- HDL goed is (LDL niet meer dan 4x zo hoog dan HDL) is de hoogte van de totale cholesterol nauwelijks van belang (extremen uitgezonderd). Het is daarom zo belangrijk om al je waardes apart te meten.